Về đề xuất cống hóa 4 sông ở Hà Nội làm bãi đậu xe, PGS.TS Phùng Chí Sỹ - Giám đốc Trung tâm Công nghệ MT cho biết, cho biết, ao hồ không chỉ có vai trò điều hòa không khí, tạo cảnh quan đô thị mà còn là điểm nhấn thu hút du khách trong và ngoài nước về với Hà Nội.

Hạ tầng Hà Nội đã chiếm gần hết không gian xanh, mặt nước. Ảnh: VOV giao thông

Từ xa xưa, Hà nội, vẫn được gọi là thành phố "bên trong sông", là thành phố của sông và hồ. Sông hồ ở Hà Nội không chỉ mang lại vẻ đẹp đặc trưng của thành phố mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc điều tiết lượng nước mưa, chống lũ lụt cho thủ đô.

Tuy nhiên, đứng trước xu hướng công nghiệp hóa và hiện đại hóa thì hàng loạt vấn đề đang đặt ra giữa kiến trúc đô thị và môi trường. Hà Nội mở rộng và sẽ hiện đại hơn, nhưng sông hồ thì ngày càng bị san lấp, thu hẹp và ô nhiễm hơn.

Theo vị chuyên gia, cũng đã có nhiều thành phố thực hiện việc "cống hóa" các kênh, mương nhỏ làm cống thoát nước và được phủ kín bằng công viên canh xanh, khu vui chơi giải trí tầng trên. Nhưng không phải sông, hồ, kênh, mương nào cũng "cống hóa" và không phải đô thị nào cũng chạy theo xu hướng "cống hóa", phủ kín các diện tích mặt nước, cây xanh bằng bê tông.

Một đô thị phải có tỉ lệ về diện tích cây xanh, mặt nước, nhà ở hài hòa. Ở Hà Nội, hiện nay diện tích mặt nước, cây xanh đã giảm đi rất nhiều. Tỷ lệ không gian xanh đang không theo kịp, không tương xứng với số lượng nhà cao tầng, gây ra sự mất cân đối trong bài toán phát triển, khiến cho cuộc sống ở thủ đô ngày càng ngột ngạt.

Vị PGS cũng cảnh báo, việc "cống hóa" hàng loạt các con sông sẽ làm tăng nhiệt độ đô thị, làm môi trường bức bối, tăng phát thải nhà kính... Cứ với đà như vậy, nếu không cẩn thận sau "cống hóa" ngân sách có nguy cơ mất theo hàng ngàn tỉ để khắc phục các sự cố môi trường khác.

Vì thế, việc giữ lại những con sông còn lại là rất cần thiết.

"Hà Nội phải cân nhắc thận trọng tới vị trí của từng con sông, đặc biệt là về mục tiêu, quy mô, vai trò của các con sông này với chức năng điều tiết dòng chảy, chống ngập lụt của thành phố.

Cần phải nhìn từ bài học của TP.HCM, bao nhiêu kênh rạch đều bị lấp hết giờ ngập lụt triền miên. Hà Nội phải tránh đi vào vết xe đổ của TP.HCM, không nên biến sông thành "cống chết", PGS Phùng Chí Sỹ nhấn mạnh.

Ông đặc biệt lưu ý, tình trạng ngập lụt tại Hà Nội thời gian qua cũng rất đáng lo ngại, nếu tiếp tục "cống hóa" sẽ gây cản trở, khó khăn trong việc điều tiết, thoát nước cho thành phố. Bên cạnh đó, việc nạo vét sông ngòi cũng gặp nhiều khó khăn, khiến cho nguy cơ ô nhiễm, ngập lụt ngày càng bức bối hơn.

Quan trọng hơn, mục đích của đề xuất, theo vị chuyên gia là không thuyết phục, là đang hướng tới lợi ích của một số nhóm người.

Cụ thể, trong đề xuất đề cập tới việc "cống hóa" 4 con sông để làm bãi đỗ xe thông minh, đây là đề xuất hướng tới mục tiêu giải quyết nhu cầu đỗ xe cho những người có ô tô.

"Chỉ hướng tới mục tiêu này là không thỏa đáng. Nên nhớ nhu cầu bãi đỗ xe bức xúc là do số lượng phương tiện xe cá nhân tăng quá nhanh trong khi hạ tầng đô thị lại không đáp ứng kịp.

Muốn giải được bài toán này phải hạn chế phương tiện xe cá nhân, nâng cao chất lượng quy hoạch, hạ tầng chứ không phải đuổi theo kiểu được chăng hay chớ như vậy.

Trong bối cảnh hạ tầng bị quá tải, phương tiện cá nhân không được hạn chế mà tiếp tục lấy đất công viên, "cống hóa" sông hồ để làm bãi đỗ xe không khác nào đang khuyến khích người dân mua xe nhiều hơn, nguy cơ ô nhiễm môi trường, ùn tắc nghiêm trọng hơn, nhu cầu đỗ xe lại càng bức xúc hơn.

Bởi vì, còn thiếu bãi đậu xe nên người dân còn e ngại chưa muốn mua xe nhưng nếu nhu cầu bãi đậu xe được giải quyết thì người dân sẽ không ngần ngại đua nhau mua ô tô. Như vậy, sẽ không bao giờ giải quyết được tình trạng ùn tắc giao thông, gia tăng phương tiện cá nhân.

Nếu chỉ vì mục tiêu giải quyết nhu cầu đỗ xe cho người dân là chỉ hướng tới lợi ích của những người có xe, có tiền mà đang bỏ quên lợi ích chung của cả cộng đồng dân cư thành phố", vị chuyên gia thẳng thắn.

Vì những lý do trên, PGS Phùng Chí Sỹ cho rằng, trước mắt Hà Nội cần giải bài toán về quy hoạch, bảo đảm diện tích cây xanh, mặc nước, tiến tới hạn chế dần các phương tiện xe cá nhân, nâng cao chất lượng sống cho người dân. Từ chỗ thực hiện đồng bộ các giải pháp thì bài toán về ùn tắc, ô nhiễm cũng như bãi đỗ xe đều được giải quyết không nên làm theo kiểu chắp vá, hổng đâu đắp đấy như hiện nay. Bởi như vậy vừa tốn kém, không hiệu quả mà hậu quả phải gánh có thể sẽ rất nghiêm trọng.

Lam Nguyễn