Theo ông Lại Hồng Thanh, Phó Tổng cục trưởng, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam, một trong những nguyên nhân khiến cho tình trạng khai thác cát bừa bãi là do khâu quản lý bến bãi. Cát sỏi cuối cùng vẫn phải đưa lên bờ. Vì thế cần có các chính sách mới để xâu chuỗi và quản lý thống nhất từ khi hạt cát hình thành cho đến khi được đưa ra tiêu thụ trên thị trường.

Dự thảo Nghị định khai thác cát, sỏi lòng sông yêu cầu 100% các dự án khai thác cát, sỏi lòng sông sẽ được đấu giá quyền khai thác khoáng sản.

Theo dự thảo nghị định mới, sẽ đấu giá quyền khai thác cát sỏi lòng sông

Ngoài ra, để giải quyết vấn đề trá hình trong nạo vét, duy tu luồng lạch (hình thức là nạo vét, duy tu luồng lạch nhưng thực chất là khai thác cát, sỏi lòng sông), Nghị định mới cũng quy định các dự án nạo vét, khơi thông luồng lạch phải được đấu thầu để chọn nhà thầu, thay vì xã hội hóa như trước đây. Với cát, sỏi thu được (nếu có) từ quá trình nạo vét, khơi thông luồng lạch thì sẽ đem đấu giá để bù chi phí nạo vét, khơi thông luồng lạch.

Mục tiêu của chính sách này là đảm bảo công khai, minh bạch trong quá trình cấp phép hoạt động thăm dò, khai thác cát, sỏi lòng sông nhằm thu tối đa ngân sách nhà nước từ hoạt động đấu giá quyền khai thác khoáng sản.

Dự thảo Nghị định quản lý cát, sỏi lòng sông cũng khuyến khích sử dụng các khoáng sản có thể sản xuất cát nhân tạo thay thế cát tự nhiên đồng thời nghiêm cấm việc sử dụng cát, sỏi đủ chất lượng để san lấp, cải tạo mặt bằng.

Nghị định mới cũng gắn nhiều hơn trách nhiệm của UBND tỉnh, các bộ, ngành trong vấn đề quản lý, cát sỏi lòng sông.

Minh Thái