Sputnik mới đây dẫn một nghiên cứu của Công ty Cổ phần Dịch vụ phóng thương mại Glavkosmos, cơ quan điều hành các vụ phóng tên lửa thương mại thuộc Roscosmos, phát đi các thông cáo lý giải vì sao SpaceX khẳng định tên lửa của họ có giá rẻ.

Tên lửa Falcon-9 của SpaceX.

Theo đó, sở dĩ công ty SpaceX có tên lửa sử dụng nhiều lần giá rẻ, là bởi toàn bộ chi phí ban đầu của công ty này thực sự đều do NASA hoặc Bộ Quốc phòng Mỹ chi trả.

"Cùng một thiết bị đó [tên lửa Falcon-9 - ND] nhưng dịch vụ dành cho NASA và Không quân Mỹ là khác nhau và khác biệt rất lớn so với các dịch vụ thương mại cho các đối tác ở nước ngoài" - nghiên cứu cho thấy.

Glavkosmos cho rằng, với loại tên lửa có thể tái sử dụng của SpaceX, lần phóng đầu tiên sẽ được bán cho các khách hàng như NASA và Không quân Mỹ với giá gấp 1,5- 4 lần. Do đó, các vụ phóng thứ 2 cho các đối tác nước ngoài sẽ giảm đi đáng kể và có giá rất rẻ.

Việc chia sẻ chi phí sản xuất sẽ được chia đều cho những lần phóng đầu tiên và sau đó (nếu tỷ lệ tái sử dụng cao). Nếu không phải chia đều thì cũng nên ở mức 30% hoặc 35% chi phí sản xuất do người sử dụng lần đầu chi trả.

Tuy nhiên, SpaceX đã gán toàn bộ chi phí sản xuất cho người đầu tiên, thường sẽ là NASA và Không quân Mỹ. Glavkosmos cũng dẫn ra 2 ví dụ hợp đồng mà SpaceX đã ký với NASA và Không quân Mỹ cho thấy điều này.

Như vậy, ngay cả khi Nga cũng sản xuất được tên lửa tái sử dụng (cái mà hiện nay đã có công ty Nga lên kế hoạch thử nghiệm), thì giá thành của họ cũng sẽ không thể rẻ hơn SpaceX, vốn được bảo trợ bởi các công ty rót tiền từ Kho bạc Mỹ. 

Nghiên cứu này dẫn giải những tuyên bố trước đó của Tổng Giám đốc Roscosmos - ông Dmitry Rogozin. Ông Rogozin cho rằng, Nga nên giảm giá ghế trên phi thuyền Soyuz, thấp hơn 30% so với hiện nay nhằm gia tăng thị phần của Nga trên thị trường quốc tế, đồng thời cáo buộc công ty Mỹ được bơm ngân sách từ chính quyền Washington, coi đây là hành vi phá giá thị trường.

Trước thông tin trên, tỉ phú Elon Musk đã viết trên Twitter: “Các tên lửa đẩy của SpaceX có mức tái sử dụng 80%, trong khi của họ (Roscosmos) thì không. Đó mới chính là vấn đề”.

Ông Musk hàm ý rằng Nga sẽ chẳng bao giờ thành công cho đến khi bắt kịp công nghệ phóng tên lửa đẩy có thể tái sử dụng nhiều lần như Mỹ đã đạt được.

Đáp trả lại ông Rogozin trả lời: “Roscosmos không cần lời khuyên từ Washington”.

Thế nhưng, tỉ phú Mỹ vẫn tiếp tục tấn công trên Twitter khi cho rằng với “lực lượng kỹ sư đầy tài năng đến thế”, Nga nên đặt mục tiêu tái sử dụng cho chương trình tên lửa đẩy.

Đáp trả, Tổng giám đốc Roscosmos chỉ trích: “Thay vì cạnh tranh lành mạnh ở thị trường cung cấp dịch vụ đưa người lên không gian, họ lại vận động cấm vận chúng tôi và dùng thủ thuật bán phá giá mà không bị trừng phạt”.

Hiện Mỹ đã bỏ trống việc trừng phạt Nga áp đặt vào động cơ tên lửa RD-180 mà nước này đã mua của Nga mỗi năm vài chiếc. Đây là vấn đề được ví như "cơn đau đầu" của nước Mỹ bởi chưa thể sản xuất động cơ có sức mạnh tương đương nên buộc mua từ Nga với giá đắt đỏ.

Quế Chi