Ngày 26/10/2020, phiên tòa xét xử đại án tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) đã diễn ra với phần thẩm vấn.

Tại phiên toà, bị cáo Trần Lục Lang, nguyên Phó Tổng giám đốc BIDV (người bị cáo buộc đã có hành vi ký phê duyệt các báo cáo đề xuất cấp tín dụng và thay đổi điều kiện cấp tín dụng gây thiệt hại cho BIDV gần 800 tỷ đồng) khai về khoản tiền 2.600 tỷ đồng cho Công ty Bình Hà vay.

Theo bị cáo Lang, Công ty Bình Hà có 8 lần sửa điều kiện cho vay. Từ khi nhận hồ sơ, báo cáo của tổ thẩm định chung bị cáo Lang đã thấy dự án mà Công ty Bình Hà thực hiện có nhiều rủi ro, thiếu tài sản đảm bảo nên yêu cầu phải bổ sung tài sản bảo đảm và kiểm soát chặt vốn tự có.

"Bị cáo thấy khách hàng phải có 30% vốn tài sản tự có nên cần bổ sung, nhưng khi đưa lên thì ông Trần Bắc Hà không đồng ý và đe dọa nếu đề xuất như vậy sẽ cách chức bị cáo. Ông Hà còn nói việc phê duyệt dự án thuộc HĐQT chứ không phải do bị cáo", cựu phó tổng giám đốc BIDV phân trần.

Quá trình điều tra, bị cáo Trần Lục Lang cũng khai từng đề xuất yêu cầu doanh nghiệp bổ sung vốn tự có và tài sản đảm bảo đáp ứng điều kiện của BIDV nhưng từ sức ép của ông Trần Bắc Hà, khi ký duyệt báo cáo thẩm định bị cáo đã bỏ các điều kiện này.

Các bị cáo tại phiên tòa.

Ban đầu bị cáo chỉ biết Công ty Bình Hà là sản phẩm liên danh giữa Công ty CP Tập đoàn An Phú và Công ty CP Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai, đến giữa năm 2018 mới biết đây là "sân sau" do ông Hà và con trai lập ra để thực hiện dự án.

Ông Lang cho rằng mình "có vai trò mờ nhạt", chỉ tham gia một khâu và có một phần trách nhiệm trong vụ án.

Tương tự, ông Đoàn Ánh Sáng (cựu phó TGĐ BIDV) cũng có nhiều lời khai liên quan đến ông Trần Bắc Hà. Theo cáo trạng, ông Sáng là người ký phê duyệt báo cáo của tổ thẩm định chung đề xuất cấp tín dụng cho công ty Bình Hà.

Ông Sáng nói bản thân ký dưới dức ép của HĐQT BIDV, mà trực tiếp là Chủ tịch HĐQT (tức ông Hà – PV). Đến nay, bị cáo thấy VKS truy tố mình là đúng, bởi với tình hình của doanh nghiệp như thế (công ty Bình Hà không đủ điều kiện – PV) thì dù có chịu sức ép hay điều kiện khách quan nào đi nữa việc cho vay vẫn là không đúng.

Cũng theo bị cáo, một phần lý do để BIDV cho công ty Bình Hà vay vốn là ông Hà từng có lời hứa cam kết về việc này. Bên cạnh đó, đây là dự án mang tính đặc thù, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp nên doanh nghiệp được điều chỉnh điều kiện cho vay…

Tuy nhiên, HĐXX khẳng định việc cho vay phải dựa trên các quy định, quy chế chứ không thể bằng lời hứa. Mọi điều chỉnh về cơ chế tín dụng hay giai đoạn suy cho cùng phải là tài sản đảm bảo, nếu đủ tài sản đảm bảo thì muốn vay bao nhiêu cũng được.

“Tại sao không có tài sản đảm bảo, vốn của các cổ đông không có  mà vẫn cấp tín dụng?” – HĐXX truy vấn. Ông Sáng không trả lời và được cho về chỗ.

Người tiếp theo được thẩm vấn là Kiều Đình Hòa, cựu giám đốc BIDV chi nhánh Hà Tĩnh. Ông Hòa được xác định là người tiếp nhận, thẩm định, đề xuất phê duyệt cấp tín dụng, cho vay và ký các công văn báo cáo về việc công ty Bình Hà xin vay vốn.

Khai trước tòa, bị cáo này cho biết dự án chăn nuôi bò của công ty Bình Hà là dự án đặc thù, chưa có tiền lệ, chi nhánh chưa bao giờ gặp, do đó bị cáo không đủ thẩm quyền tự thẩm định mà chỉ tham gia vào tổ thẩm định chung với tư cách tổ phó.

“Bị cáo thường xuyên nhắc nhở cấp dưới, tuy nhiên do khách hàng quá gian dối, năng lực cán bộ hạn chế, dự án lại mang tính đặc thù nên chi nhánh chưa có kinh nghiệm giám sát. Chi nhánh đã đề nghị Hội sở giúp đỡ nhưng không nhận được ý kiến gì” – ông Hòa khai.

Đặc biệt, cựu giám đốc BIDV chi nhánh Hà Tĩnh cho biết đã có lần tạm dừng giải ngân đối với công ty Bình Hà. Tuy nhiên, doanh nghiệp phản ứng rất mạnh bằng việc gửi đơn trực tiếp cho ông Trần Bắc Hà.

Kết quả, ông Hà yêu cầu cách chức giám đốc chi nhánh, đề nghị chi nhánh phải hỗ trợ doanh nghiệp khi gặp khó khăn. Bởi vậy, chi nhánh buộc phải có đề nghị tới Hội sở thay đổi điều kiện về hồ sơ pháp lý, tỷ lệ vốn tự có… đối với công ty này.

Luật sư cung cấp chứng cứ mới

Tại phiên tòa ngày 26/10/2020, luật sư Trần Minh Hải, bào chữa cho Trần Lục Lang, cung cấp thêm chứng cứ.

Luật sư Hải cho hay, dự án của Công ty Bình Hà đã tái hoạt động, tái cơ cấu, những khoản tiền đầu tiên của đối tác đã đem lại dòng vốn, chuyển tiền về tài khoản BIDV.

"Đây là thông tin mới, tác động trực tiếp tới vụ án", ông Hải cho hay.

Cũng trong phần thủ tục, đại diện VKS cho hay, HĐXX triệu tập danh sách những người tới phiên toà.

Tuy nhiên, tại toà VKS thấy thiếu một số bên liên quan, nhân chứng, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan nhưng đã có lời khai tại quá trình điều tra nên tiếp tục xét xử.

"Nếu cần trong quá trình xét xử, thì triệu tập", đại diện VKS nói.

Ngọc Mai (Tổng hợp)