Syria 2017: IS sụp đổ nhưng HTS vẫn còn đó

2017 trình bày thế giới với một số cuộc khủng hoảng, trong đó có các cuộc chiến tranh tiếp theo ở khu vực Trung Đông và sự lan rộng của chủ nghĩa khủng bố, khủng hoảng nhân đạo ở Châu Phi và Châu Á, căng thẳng quân sự ngày càng tăng đối với các chương trình hạt nhân của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên và cả những vấn đề nổi cộm trên Biển Đông và ở Đông Âu.

Trong suốt năm vừa qua, các cường quốc khu vực và toàn cầu đã liên tục sa vào các cuộc xung đột quân sự lớn, mà bất kỳ lúc nào cũng có thể dẫn đến cuộc chiến tranh khu vực rộng lớn.

Ở Trung Đông, cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố quốc tế, bao gồm Tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) và al-Qaeda; tương lai bất định của thỏa thuận hạt nhân của Iran; cuộc khủng hoảng ở Lebanon; căng thẳng giữa Israel và khối Ả Rập là những sự kiện trung tâm ở khu vực này.

Vào cuối năm nay, Nga và Mỹ đều tuyên bố IS đã sụp đổ hoàn toàn ở cả Syria lẫn Iraq. Nhờ những nỗ lực của liên minh giữa Syria, Iran, Nga và Hezbollah; cùng với lực lượng Iraq dưới sự hậu thuẫn của liên minh do Mỹ dẫn đầu, tổ chức khủng bố này đã bị đuổi ra khỏi hầu hết các khu vực mà chúng đã kiểm soát ở hai nước Syria và Iraq.

IS đã mất quyền kiểm soát các vị trí chiến lược ở cả 2 nước như Mosul, al-Qaim, Raqqah, al-Tabqah, Deir Ezzor, al-Mayadin, al-Bukamal, Sukhna, Deir Hafer, Maskanah và al-Resafa.

IS, dưới hình thức của một nhà nước khủng bố, không tồn được lâu quá 3 năm. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là Syria và Iraq sẽ sớm có được hòa bình. Vẫn còn rất nhiều những phần tử IS đang trà trộn trong dân chúng và những người ủng hộ ngầm cho IS ở những quốc gia này.

Tình hình Syria năm 2018 mặc dù tiếng súng sẽ ít hơn nhưng sẽ căng thẳng, quyết liệt hơn

Riêng về Syria, chi nhánh của al-Qaeda Syria là Hayat Tahrir al-Sham-HTS, do Jabhat Fatah al-Sham (trước đây là Jabhat al-Nusra) lãnh đạo, đang kiểm soát hầu hết tỉnh Idlib. Ngoài ra, căng thẳng giữa người Kurd và các chính quyền Syria và Iraq vẫn đang chưa có cách nào hóa giải.

Một điểm nóng khác trong cuộc xung đột này nằm trong tỉnh Idlib, hiện nay phần lớn là do Hayat Tahrir al-Sham kiểm soát.

Trong khuôn khổ các thoả thuận đã đạt được bởi Syria, Iran, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ trong định dạng Astana, hiện nay tỉnh này cần phải được đưa vào trong “khu vực giảm leo thang căng thẳng”. Tuy nhiên, điều này là không thể trong khi Hayat Tahrir al-Sham vẫn là thế lực lớn nhất ở tỉnh này.

Lực lượng quân sự liên minh giữa Nga và Iran-Syria sẽ tiếp tục tập trung vào việc giảm ảnh hưởng chính trị của Hayat Tahrir al-Sham và thu hẹp phạm vi kiểm soát của tổ chức khủng bố này trong địa bàn tỉnh Iblib.

Những nỗ lực này sẽ bao gồm việc triển khai một loạt các hoạt động quân sự hạn chế đối với HTS và tiếp tục phát triển các nỗ lực chống lại sự trỗi dậy của IS. Trong giai đoạn ngoại giao, các bên sẽ tiếp tục làm việc để phát triển một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng.

Tất cả những vấn đề này đều không thể bị bỏ qua và trong tương lai chúng sẽ trở thành những mâu thuẫn quan trọng thúc đẩy gia tăng xung đột trong khu vực, sau khi IS hoàn toàn sụp đổ.