Một bức tranh bị vết xước ngang mặt nhân vật.

Một câu chuyện đang gây xôn xao cộng động mạng hiện nay là chuyện tranh ở triển lãm Mỹ thuật toàn quốc 2020 bị  xước gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự toàn vẹn của tác phẩm khiến họa sĩ bức xúc rút tranh về.

Trên báo Thanh Niên, họa sĩ chuyên sơn mài Nguyễn Quốc Huy rất bức xúc khi nói về tác phẩm “Địa linh nhân kiệt” của mình: “Nó rất tệ vì vết xước rất sâu, có 5 vết xước. Đối với sơn mài thì có nghĩa là phải làm lại chứ không phải là chữa. Tôi không chấp nhận cách làm việc cẩu thả và vô trách nhiệm thế được”. Ông Huy cho rằng cách bảo quản và trưng bày tác phẩm rất tùy tiện. Điều này dẫn đến hỏng tác phẩm của ông. “Vết xước đó do bị tì lên mặt khi vận chuyển. Tranh của tôi bám bụi đen xì. Họ treo tranh bằng một sợi dây thép lỏng lẻo, ở dưới lại bắt một con vít vào khung. Chẳng có quy chuẩn gì cả!”.

Theo báo Thanh Niên, không chỉ có tranh của họa sĩ Nguyễn Quốc Huy mà nhiều tác phẩm khác cũng bị hỏng hóc. Trong đó, một tác phẩm chân dung bằng sơn dầu bị vết xước cắt ngang mặt nhân vật và kéo rất dài; có tác phẩm lại bị “mưa sơn” trắng rắc lên bề mặt tranh; có tác phẩm điêu khắc đã bị vỡ... Họa sĩ có tác phẩm bị sơn bắn trên mặt tranh là ông Phúc Lợi cũng đã lập biên bản ba bên ghi nhận tình trạng này.

Bức tranh bị “mưa sơn trắng” bắn lên mặt tranh. Ảnh: Báo Thanh Niên

Ông Mã Thế Anh, Phó cục trưởng phụ trách Cục Mỹ thuật - Nhiếp ảnh - Triển lãm (Bộ VH-TT-DL), lại cho đó là chuyện không có gì lớn. “Nó xước xát tí. Cục tổ chức nhưng phối hợp với Trung tâm Vân Hồ. Bên kia người ta dàn dựng thì năm nào cũng xước. Nó kiểu như quá trình vận chuyển xước một chút có gì đâu! Có một chút xước thì vẫn treo. Có một chút có gì đâu mà làm như cháy nhà (!)”.

Thế đấy, quan điểm của đại diện đơn vị tổ chức triển lãm về “thảm họa” với tác phẩm của các nghệ sĩ tham gia triển lãm lần này, tranh xước 1 chút có gì đâu mà làm như cháy nhà. Đây quả là 1 sự bình tĩnh hiếm có và hơi..khó hiểu.

Câu chuyện này lại khiến chúng ta nhớ đến vụ việc xảy ra ở Bảo tàng Mỹ thuật TP HCM hồi tháng 5/2019, bức tranh sơn mài “Vườn xuân Trung Nam Bắc” đang lưu giữ tại Bảo tàng đã bị hư hại nghiêm trọng sau khi được đem ra “vệ sinh”. Đây là bức tranh quý của danh họa Nguyễn Gia Trí, được xếp vào hàng “Bảo vật quốc gia”. Tuy nhiên, nó đã bị giao cho 1 người thợ làm vệ sinh bằng cách dùng nước rửa chén, giấy nhám rửa và chà sát làm hỏng 30% bề mặt của bức tranh. Kết quả là bức tranh “Bảo vật quốc gia” trông lem nhem, trầy xước.

Thật buồn cho số phận của những tác phẩm nghệ thuật và những người sáng tạo nên chúng, bằng tài năng, tâm huyết và những phút thăng hoa.

• Mi An